Paraplegiýa, bedeniň aşaky ýarysynda duýgynyň we hereketiň ýitmegi bilen häsiýetlendirilýän ýagdaýdyr. Bu trawmatiki şikesiň ýa-da dowamly ýagdaýyň netijesinde bolup biler. Paraplegiýadan ejir çekýän adamlar gündelik durmuşynda, esasanam hereketde we garaşsyzlykda düýpli üýtgeşmeleri başdan geçirip bilerler.
Sebäpleri
Paraplegiýanyň esasy sebäplerinden biri oňurga ýiliginiň zeperlenmegidir. Bu oňurganyň zeperlenmegine ýa-da oňurga ýiliginiň şikeslenmegine sebäp bolup biljek ýykylmak ýa-da awtoulag heläkçiligi ýaly hadysa sebäpli bolup biler. Oňurgara beýniden bedeniň dürli ýerlerine, şol sanda aýaklara habar ibermek üçin jogapkärdir. Şonuň üçin oňurga ýiliginiň zeperlenmegi aşaky bedende duýgurlygyň we hereketiň ýitmegine sebäp bolup biler.
Paraplegiýanyň başga bir umumy sebäbi, nerw ulgamyna täsir edýän progressiw kesel bolan köp skleroz ýaly dowamly ýagdaýdyr. Bu ýagdaý nerwleriň habar ibermek ukybyna täsir edýär, netijede ysmaz bolýar.
Alamatlar
Paraplegiýanyň iň görnükli alamatlarynyň biri aýaklary gymyldap bilmezlikdir. Theagdaýdan ejir çekýän adamlar aýaklarda duýgurlygyň we refleksleriň ýitmegine, şeýle hem öt haltasynyň we içegäniň işlemezligine sebäp bolup biler, bu bolsa näsazlyga sebäp bolup biler. Mundan başga-da, paraplegiýa keseli bolan adamlar myşsa spazmyny we myşsalaryň berkligini başdan geçirip bilerler. Käbir ýagdaýlarda paraplegiýa keseli bolan adamlar depressiýadan ejir çekip bilerler, sebäbi durmuş durmuşyndaky düýpli üýtgeşmelere garşy durmak kyn bolup biler.
Bejergi
Häzirki wagtda paraplegiýany bejerip bolmaýar, ýöne ýagdaýyň agyrlygyna we sebäbine baglylykda birnäçe bejeriş usuly bar. Paraplegiýany bejermegiň esasy usullaryndan biri, fiziki bejergini, hünär bejergisini we psihologiki maslahaty öz içine alýan reabilitasiýa. Reabilitasiýa paraplegiýa duçar bolan adamlara belli bir derejede garaşsyzlygy we hereketliligi dikeltmäge kömek edip biler. Mundan başga-da, basyş ýaralary we gan damarlary ýaly kynçylyklaryň öňüni alyp biler.
Paraplegiýanyň bejergisiniň başga bir usuly derman. Conditionagdaýy bolan adamlara agyryny, myşsa spazmyny we beýleki alamatlary aýyrmak üçin derman berlip bilner. Mundan başga-da, operasiýa paraplegiýa sebäp bolup biljek zeperlenen dokumalary ýa-da nerwleri bejermäge kömek edip biler.
Soňky ýyllarda tehnologiýa paraplegiýa keseli bolan adamlar üçin täze bejergileri hem getirdi. Ekzoskeletler we robot protezleri ýaly enjamlar ýagdaýy bolan adamlara durmak we ýöremek ukybyny täzeden dikeltmäge kömek etdi.
Fiziki bejergi paraplegiýa keseli bolan adamlara ideg etmegiň möhüm bölegidir. Dürli aýratynlaşdyrylan maşklary we tertipleri öz içine alar.
Mysal üçin, maşklar aşakdakylary öz içine alyp biler:
- ýoga
- agyr atletika
- suw aerobikasy
- oturan aerobika
Bu maşklara yzygiderli gatnaşmak, myşsalaryň atrofiýasy howpuny azaldar. Şeýle etmek, adamyň hereketini, güýjüni we hereket aralygyny saklamaga hem kömek eder.
Netije
Paraplegiýa, adamlaryň hereketine we garaşsyzlygyna täsir edýän durmuşy üýtgedýän ýagdaý. Theagdaýyň bejergisi bolmasa-da, birnäçe bejeriş usullary adamlara alamatlary dolandyrmaga we durmuş derejesini ýokarlandyrmaga kömek edip biler. Reabilitasiýa, derman we hirurgiýa bar bolan esasy bejeriş usullarynyň biridir. Recentlyakynda tehnologiýa, paraplegiýa keseli bolan adamlara hereket we garaşsyzlygy dikeltmek üçin innowasion çözgütleri hödürledi we bu gowşak ýagdaý bilen göreşýänlere umyt döredýär.
Iş wagty: 27-2023-nji mart
